ఉక్రెయిన్ FPV డ్రోన్లతో రష్యా లోతుల్లో దాడులు చేస్తుండగా, భారత సైన్యం అలాంటి సాంకేతికతను అభివృద్ధి చేస్తూ అప్రమత్తమవుతోంది.
ఉక్రెయిన్ జూన్ 1న ‘ఆపరేషన్ స్పైడర్‌వెబ్’ పేరిట నిర్వహించిన డ్రోన్ దాడిలో రష్యా లో 4,000 కి.మీ దూరంలో ఉన్న వాయుసేన స్థావరాలపై దాడి చేసి 40కి పైగా విమానాలను నాశనం చేసింది. ఫిబ్రవరి 2022లో యుద్ధం ప్రారంభమైన‌ప్పటి నుంచి అత్యంత లోతైన దాడిగా ఇది గుర్తింపు పొందింది.
ఉక్రెయిన్ అధ్యక్షుడు వొలోదిమిర్ జెలెన్స్కీ ప్రకారం, ఈ దాడి 18 నెలల పాటు ప్రణాళికతో చేయబడింది, 117 FPV drones మాత్రమే ఉపయోగించి మిలిటరీ లక్ష్యాలపై దాడులు చేశారు. FPV drones, Military technology, Cyber warfare, Aerial attacks, Low-cost weapons, Drone strategy, Electronic warfare, Swarm drone defense అనే పదాలు ఈ సాంకేతిక దాడుల్లో కీలకంగా మారాయి.
FPV డ్రోన్లంటే ఏంటి?
FPV అంటే First Person View. ఇది డ్రోన్ మీద మౌంట్ చేసిన కెమెరా ద్వారా ఆపరేటర్‌కు ప్రత్యక్ష వీడియో ఫీడ్‌ను ప్రసారం చేస్తుంది. గాగుల్స్ లేదా స్మార్ట్‌ఫోన్లు ద్వారా ఆ దృశ్యాన్ని వీక్షించవచ్చు. ఇవి మెయిన్‌గా మీడియా, పరిశ్రమలపైనా, ఇప్పుడు మాత్రం సైనిక కార్యకలాపాల్లో విస్తృతంగా వాడుతున్నారు.
ఎందుకు యుద్ధాల్లో ఇవి ఎక్కువగా వాడుతున్నారు?
ఇవి చాలా తక్కువ ఖర్చుతో తయారవుతాయి. ఒక FPV డ్రోన్‌కు సుమారు $500 ఖర్చు అవుతుందని ఓ నివేదిక చెబుతోంది. సాంప్రదాయ విమానాలు ఎదురయ్యే ఎయిర్ డిఫెన్స్ కారణంగా ఈ చిన్న డ్రోన్లు మెరుగైన ప్రత్యామ్నాయంగా నిలుస్తున్నాయి. ఇవి గూఢచర్యం చేసే డ్రోన్లతో సమన్వయంగా పని చేస్తూ లక్ష్యాలను ధ్వంసం చేస్తాయి.
ఉక్రెయిన్ FPV వ్యూహం
ఉక్రెయిన్ యుద్ధం ప్రారంభం నుంచే FPV డ్రోన్లను విస్తృతంగా ఉపయోగిస్తోంది. ఫోర్బ్స్ నివేదిక ప్రకారం, వైరీ డ్రోన్స్ కంపెనీ మార్చి 2025లో 1,000 FPV డ్రోన్లను సరఫరా చేసింది. ఈ ఏడాది నాలుగు మిలియన్ల డ్రోన్లను ఉత్పత్తి చేయాలనే లక్ష్యం ఉక్రెయిన్ ముందుంచుకుంది. అయితే చైనా తయారు చేసే భాగాలపై ఆధారపడటం వల్ల ఆందోళన వ్యక్తమవుతోంది.
భారత్ సిద్ధత
భారత ఆర్మీ తన మొదటి FPV డ్రోన్‌ను 2024 ఆగస్ట్‌లో అభివృద్ధి చేసి, విజయవంతంగా పరీక్షించింది. ఇది కామికాజీ పాత్రలో ఆంటి-ట్యాంక్ మ్యూనిషన్‌తో కూడిన డ్రోన్. చండీగఢ్‌లోని టెర్మినల్ బాలిస్టిక్స్ రీసెర్చ్ ల్యాబ్, ఫ్లెయూర్-డి-లిస్ బ్రిగేడ్ భాగస్వామిగా పనిచేశాయి. ఒక్కో డ్రోన్ ఖర్చు రూ. 1.4 లక్షలు, ఇప్పటికే 5 డ్రోన్లు ఆర్మీలో చేరాయి.
డ్రోన్ వ్యతిరేక తంత్రాలపై భారత పెట్టుబడి
భవిష్యత్తు ప్రమాదాలను దృష్టిలో పెట్టుకుని, భారత్ అత్యాధునిక డ్రోన్ నిరోధక వ్యవస్థలను అభివృద్ధి చేస్తోంది:
- భర్గవాస్త్ర మైక్రో మిస్సైల్ సిస్టమ్: ఇది స్వార్మ్ డ్రోన్లు, లోయిటరింగ్ మ్యూనిషన్లను లక్ష్యంగా చేసుకుని ప్రయోగించే చిన్న పరిమాణపు గైడెడ్, అన్‌గైడెడ్ మిస్సైళ్లతో పనిచేస్తుంది. గుర్తింపు పరిధి 6–10 కి.మీ కాగా, ధ్వంస పరిధి 2.5 కి.మీ వరకూ ఉంది.
- ఆకాశతీర్ ఎయిర్ డిఫెన్స్ సిస్టమ్: ఇది భారత్ ఎలక్ట్రానిక్స్ లిమిటెడ్ అభివృద్ధి చేసినది. తక్కువ ఎత్తు గల వైమానిక స్థాయిని పర్యవేక్షించి, గౌండ్ బేస్డ్ ఆయుధాలను సమర్థంగా నడిపిస్తుంది.
- ఇంద్రజాల్ డ్రోన్ డిఫెన్స్ డోమ్: గ్రేన్ రోబోటిక్స్ రూపొందించిన ఈ వ్యవస్థ AI ఆధారితంగా పని చేస్తూ, నిశ్శబ్ద, రాత్రి వేళల్లో వచ్చే డ్రోన్లను సైతం గుర్తించి తిప్పి కొడుతుంది. చిన్నపాటి టెర్రెయిన్‌లలో కూడా సమర్థంగా పని చేస్తుంది.
ఈ సాంకేతికతలన్నీ కలిసి భారత్‌ను డ్రోన్ యుగంలో శక్తివంతమైన రక్షణ వ్యవస్థగా తీర్చిదిద్దుతున్నాయి.
