కృష్ణా, గోదావరి డెల్టాలపై ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు ప్రత్యేక దృష్టి
అమరావతి, జూన్ 06: ప్రాంతాల్లో పంటల సాగును తక్షణమే ప్రారంభించాలని అధికారులను ఆదేశించారు. తుఫానులు (Cyclones) వచ్చేలోపే పంటలు చేతికి వచ్చేలా పంటల సాగు కాలంలో మార్పులు తీసుకురావాలని సూచించారు. భూగర్భ జలాలను (Groundwater) పెంచడం, రిజర్వాయర్లను నింపడం, జలవనరుల సమర్థ వినియోగం – ఈ మూడు కీలక అంశాలపై అధికారులు ప్రధానంగా దృష్టి సారించాలని ఆయన స్పష్టం చేశారు.
రాష్ట్రంలో 365 రోజులు భూమి పచ్చగా ఉండేలా, నిరంతరం మూడు పంటలు (Three Crops) పండించేలా చూడాలనేది ప్రభుత్వ లక్ష్యమని ముఖ్యమంత్రి పేర్కొన్నారు. భూగర్భ జలాల వివరాలు తెలుసుకునేందుకు ఉపయోగించే పిజియో మీటర్లు (Piezometers) మరియు ఏడబ్ల్యుఎస్ సెన్సార్‌లు (AWS Sensors) కొన్ని చోట్ల పనిచేయకపోవడంపై ముఖ్యమంత్రి అసంతృప్తి వ్యక్తం చేశారు.
తక్షణం కొత్త పరికరాల కొనుగోలుకు రూ.30 కోట్లు విడుదల చేయాలని ఆదేశించారు. నిర్వహణా లోపాలు సరిదిద్దుకుని, వాటర్ ఆడిట్ (Water Audit) శాస్త్రీయంగా చేపట్టాలని సూచించారు. రాయలసీమ (Rayalaseema), ఉత్తరాంధ్ర (Uttarandhra) సహా రాష్ట్రంలో నిర్మించాల్సిన అన్ని ప్రాజెక్టులను (Projects) ప్రాధాన్యత క్రమంలో పూర్తి చేయాలని అధికారులకు దిశానిర్దేశం చేశారు.
జలవనరుల సమీక్షలో కీలక నిర్ణయాలు
శుక్రవారం సచివాలయంలో జలవనరుల శాఖ అధికారులతో నిర్వహించిన సమీక్షా సమావేశంలో ముఖ్యమంత్రి మాట్లాడుతూ, జలవనరుల లభ్యతను బట్టి నీటి సమర్థ వినియోగం (Efficient Water Usage) జరగాలని ఉద్ఘాటించారు. భూగర్భ జలాలు 20 మీటర్ల కన్నా తక్కువ ఉన్న మండలాలు, 8-20 మీటర్ల మధ్య భూగర్భ జలాలు ఉన్న మండలాల వివరాలు అందించాలని ఆదేశించారు.
బేసిన్లు, జిల్లాల వారీగా, సెంట్రల్-లోకల్ బులిటెన్లు విడుదల చేయాలని సూచించారు. రాష్ట్రంలో సగటు భూగర్భ జలాలు పెరిగేలా చర్యలు తీసుకోవాలని స్పష్టం చేశారు. సీలేరు నీటిని కృష్ణా డెల్టాకు వినియోగించే అంశాన్ని పరిశీలించాలని, హంద్రీ-నీవా మెయిన్ కెనాల్ వైడనింగ్ (Handri-Neeva Main Canal Widening) పనుల్లో వేగం పెంచాలని ఆదేశించారు.
వెలిగొండ స్టేజ్ 1 పనులు (Veligonda Stage 1 Works) 2026 జూన్ నాటికి పూర్తి కావాలని, కేంద్ర ఆర్థిక సాయం కోసం సాస్కిలో పెట్టాలని సూచించారు. శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు ప్లంజ్ పూల్ (Srisailam Project Plunge Pool) మరమ్మతులకు తక్షణ చర్యలు చేపట్టాలని, బుడమేరు ప్రవాహానికి అడ్డంకులు లేకుండా పూడికతీత, ముళ్ల కంపలు తొలగించాలని ముఖ్యమంత్రి ఆదేశించారు.
ఒక్క ఏడాది సమృద్ధిగా వర్షాలు కురిసినా ఆ నీటితో 3-4 ఏళ్లు కరువొచ్చినా సమర్థవంతమైన వాటర్ మేనేజ్‌మెంట్ జరగాలని, క్రాప్ ప్యాటర్న్ (Crop Pattern) మార్చి తడి-ఆరుతడి పంటల (Wet-Dry Crops) సాగుకు కార్యాచరణ ప్రణాళిక (Action Plan) రూపొందించాలని సూచించారు. జల సంరక్షణ కోసం వాటర్ హార్వెస్టింగ్ స్ట్రక్చర్ల (Water Harvesting Structures) నిర్మాణానికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలని తెలిపారు.
పోలవరం-బనకచర్ల ప్రాజెక్టుకు వేగవంతం
పోలవరం-బనకచర్ల ప్రాజెక్టుకు (Polavaram-Banagherla Project) సంబంధించిన అటవీ-పర్యావరణ అనుమతులు (Forest-Environmental Clearances), డీపీఆర్ (DPR) ఆమోదం తదితరాలు అనుకున్న సమయానికి పూర్తవ్వాలని, భూసేకరణకు (Land Acquisition) కూడా సిద్ధంగా ఉండాలని ముఖ్యమంత్రి అధికారులకు సూచించారు. హైబ్రీడ్ యాన్యుటీ విధానంలో (Hybrid Annuity Model) పోలవరం-బనకచర్ల అనుసంధాన ప్రాజెక్టును చేపట్టాలని చెప్పారు.
టెండర్లకు (Tenders) సంబంధించిన రాష్ట్ర స్థాయి సాంకేతిక కమిటీతో డ్రాఫ్ట్ డాక్యుమెంట్ (Draft Document) రూపొందించడం, సాంకేతిక నిపుణుల పర్యవేక్షణ అనంతరం టెండర్లు పిలవడం ఈ నెలాఖరు నాటికి పూర్తి కావాలని ముఖ్యమంత్రి నిర్దేశించారు. జలహారతి కార్పొరేషన్ (Jalaharathi Corporation) కింద పోలవరం-బనకచర్ల అనుసంధాన ప్రాజెక్టు నిర్మాణం చేపడుతుండగా, దీనికోసం స్పెషల్ పర్పస్ వెహికల్ (Special Purpose Vehicle – SPV) ఇప్పటికే ఏర్పాటు చేశారు. ప్రాజెక్టు నిర్మాణానికి ఆర్థిక వనరుల సమీకరణ కోసం కేంద్ర ప్రభుత్వానికి రాష్ట్రం ప్రతిపాదనలు పంపించింది.
మొత్తం ప్రాజెక్టు నిర్మాణానికి అయ్యే రూ.81,900 కోట్ల వ్యయంలో 50 శాతం (రూ.40,950 కోట్లు) ఈఏపీ రుణంగా (EAP Loan) పొందాలని, కేంద్ర ప్రభుత్వ గ్రాంట్‌గా (Central Government Grant) 20 శాతం నిధులు (రూ.16,380 కోట్లు) సమకూర్చుకోవాలని, రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ఈక్విటీగా (State Government Equity) 10 శాతం నిధులు (రూ.8,190 కోట్లు), హ్యామ్ విధానంలో మరో 20 శాతం నిధులు (రూ.16,380 కోట్లు) ఖర్చు చేయనున్నారు. మరోవైపు, పోలవరం ప్రాజెక్టు సివిల్ నిర్మాణం పనులు (Polavaram Project Civil Works) ఇప్పటివరకు 81.70 శాతం పూర్తయ్యాయి.
గత ప్రభుత్వ హయాంలో ఐదేళ్లలో కేవలం 3.84 శాతం పనులు మాత్రమే జరగగా, 2024లో కూటమి ప్రభుత్వం (Coalition Government) అధికారంలోకి వచ్చిన 11 నెలల కాలంలో 5.93 శాతం పనులు జరగడం విశేషం. ఈ ఏడాది డిసెంబర్ చివరి నాటికి డయాఫ్రమ్ వాల్ నిర్మాణం (Diaphragm Wall Construction) పూర్తి కానుంది. ముఖ్యమంత్రి అధికారులకు పనుల పురోగతిపై కాంట్రాక్టర్లతో చర్చించి త్వరితగతిన పూర్తి చేయాలని సూచించారు.
