న్యూఢిల్లీ, జూన్ 6: భారత రైల్వే చరిత్రలో ఒక సువర్ణాధ్యాయం ప్రారంభమైంది. ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ యూధంపూర్-శ్రీనగర్-బారాముల్లా రైల్ లింక్ (USBRL) ను ప్రారంభించనున్నారు. 272 కిలోమీటర్ల పొడవైన ఈ మెగా ప్రాజెక్ట్ (mega project) కాశ్మీర్ లోయను దేశంలోని మిగిలిన ప్రాంతాలతో కలుపుతుంది. భౌగోళికంగా సంక్లిష్టమైన ప్రాంతాల గుండా నిర్మించిన సొరంగాలు ఈ రైల్ లింక్‌ను ఒక ఇంజనీరింగ్ అద్భుతంగా (engineering marvel) నిలుపుతున్నాయి. మొత్తం 272 కిలోమీటర్ల రైలు మార్గంలో, సుమారు 119 కిలోమీటర్ల ప్రయాణం భారతదేశంలోనే అతి పొడవైన రైల్వే సొరంగం T-50 తో సహా 36 సొరంగాల గుండా సాగుతుంది.
12.77 కిలోమీటర్ల పొడవైన దేశంలోనే అతి పొడవైన రవాణా సొరంగం (transport tunnel) సుంబద్-ఖారి సెక్షన్ మధ్య ఉంది. ఇది కొత్త టన్నెలింగ్ పద్ధతి (new tunnelling method) ఉపయోగించి నిర్మించబడింది, దీనిలో క్వార్ట్‌జైట్, గ్నీస్, మరియు ఫైలైట్ వంటి కఠినమైన శిలలను అధిగమించారు. దీనికి సమాంతరంగా ఒక రెస్క్యూ టన్నెల్ (rescue tunnel) కూడా ఉంది, ఇది ప్రతి 375 మీటర్లకు క్రాస్-పాసేజ్‌ల (cross-passages) ద్వారా అనుసంధానించబడి ఉంది.
అస్థిరమైన శిలలు, వేగవంతమైన నీటి లీకేజీ (water seepage), షియర్‌ జోన్‌లు, మరియు అగ్నిపర్వత పొరల నుండి వచ్చే రాళ్ళ వల్ల దీని తవ్వకం చాలా ప్రమాదకరంగా మారింది. పిర్ పంజాల్ శ్రేణిలో 11.2 కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణంలో ఉన్న బనిహాల్-ఖజిగుండ్ రైల్వే సొరంగం T-80 హిమపాతం, ఎత్తు వంటి అడ్డంకులను అధిగమించి ట్రాఫిక్ మరియు వాణిజ్యాన్ని వేగవంతం చేస్తుంది. ఇది USBRL కి ‘వెన్నెముక’ (backbone) అని చెప్పవచ్చు.
T-34 ఒక కవల సొరంగం (twin tunnel), ఇది పాయి-ఖాద్ మరియు అంజి ఖాద్‌లను కలుపుతుంది మరియు 5.099 కిలోమీటర్ల పొడవు ఉంటుంది. T-34 లో రైలు కార్యకలాపాల కోసం ప్రధాన సొరంగం మరియు అత్యవసర తరలింపు (emergency evacuation) కోసం సమాంతర ఎస్కేప్ సొరంగం ఉన్నాయి, ప్రతి 375 మీటర్లకు క్రాస్-పాసేజ్‌లు ఉన్నాయి. ఇది సిర్బన్ డోలమైట్ శిలలలో నిర్మించబడింది మరియు భారతదేశపు మొట్టమొదటి కేబుల్-స్టేడ్ వంతెనకు (cable-stayed bridge) అనుసంధానించబడి ఉంది.
త్రికూట నీడలో నిర్మించిన T-33 అనే 5.2 కిలోమీటర్ల పొడవైన సొరంగం USBRL లోని కట్రా-బనిహాల్ సెక్షన్లో ఉంది, ఇది మెయిన్ బౌండరీ థ్రస్ట్ (Main Boundary Thrust) వంటి సంక్లిష్ట భౌగోళిక ప్రాంతాల గుండా వెళుతుంది. భారీ నీటి లీకేజీ మరియు కూలిపోతున్న రాళ్ళ కారణంగా, ‘ఐ-సిస్టమ్ టన్నెలింగ్’ (I-system tunnelling) ను అవలంబించారు. ఉధంపూర్-చక్ రాఖ్వాల్ సెక్షన్లో T-23 అనేది 3.15 కిలోమీటర్ల పొడవైన సొరంగం, ఇది బ్యాలస్ట్‌లెస్ ట్రాక్ (ballastless track) కలిగి ఉంది.
T-1, 3.209 కిలోమీటర్ల పొడవైన రైల్వే సొరంగం, కట్రా మరియు రియాసి మధ్య ఉంది. మట్టి మరియు నీటిని తొలగించడానికి లోతైన డ్రైనేజీ పైపులు, గొడుగు ఆకారంలో పైపు రూఫింగ్, మరియు రసాయన గ్రౌటింగ్ (chemical grouting) వంటి పద్ధతులు ఉపయోగించారు. T-25 అనే 3 కిలోమీటర్ల పొడవైన సొరంగాన్ని నీటి ప్రవాహానికి వ్యతిరేకంగా ఆరు సంవత్సరాల పోరాటం తర్వాత నిర్మించారు. 2006లో తవ్వకం సమయంలో భూగర్భ నీటి ప్రవాహం కనుగొనబడింది, దీనివల్ల సెకనుకు 500-2000 లీటర్ల నీరు ప్రవహించడం ప్రారంభమైంది.
నీటిని నియంత్రించడానికి ఆరు సంవత్సరాలు పట్టింది. ఈ ప్రాజెక్ట్‌లో చీనాబ్ వంతెన కూడా భాగం, ఇది నది మట్టానికి 359 మీటర్ల ఎత్తులో ఉంది, ఇది ప్రపంచంలోనే అత్యంత ఎత్తైన రైల్వే వంతెన. ఈ ప్రాజెక్ట్ కాశ్మీర్ లోయకు పర్యాటకాన్ని పెంచడంతో పాటు ఏడాది పొడవునా వస్తువుల రవాణాకు (goods transport) సహాయపడుతుంది.
